اپتیکال کوهرنس توموگرافی آنژیوگرافی (OCTA) یک روش تصویربرداری نوین است که امکان تصویربرداری از عروق شبکیه و سرعصب بینایی را فراهم می کند. این تصویربرداری با کیفیت تصویر خوب و سرعت بالا، نیازی به تزریق ماده حاجب ندارد و تکرارپذیر می باشد و در بررسی بسیاری از بیماری های شبکیه و عصب بینایی کاربرد دارد. در این مقاله به بررسی اصول این فن آوری و کاربرد آن در زمینه تشخیص گلوکوم می پردازیم.

من مقاله جالب علیزاده و همکاران [1] را در شماره اخیر مطالعه کردم و در نظر داشتم نکاتی راجع به کاربرد دستگاه اپتیکال کوهرنس توموگرافی در چشم پزشکی و بررسی بیماری های عصب بینایی بیان کنم. همان گونه که علیزاده و همکاران بیان کردند OCT در تشخیص و پیگیری بیماری های شبکیه و عصب باتوجه به تکرارپذیری بالایی که دارد جایگاه مهمی پیدا کرده است. در این مقاله من به نقش OCT در بررسی ایسکمی عصب بینایی و تجارب و مقالات خودم در این حیطه می پردازم و سپس نقش OCT آنژیوگرافی و پیشرفت های اخیر در این حیطه و سرانجام نقش هوش مصنوعی در چشم پزشکی را مرور می کنم.

زمینه و اهداف: معرفی سی تی اسکن 64 اسلایس سبب پیشرفت چشمگیری در تصویر برداری غیرتهاجمی از شرایین کرونری شده است. هدف از این مطالعه مقایسه آنژیوگرافی تهاجمی شرایین کرونری و سی تی اسکن 64 اسلایس در تشخیص تنگی قابل توجه شرایین کوروناری می باشد.روش بررسی: در یک مطالعه مقطعی گذشته نگر، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و ارزش اخباری منفیMDCT ، در تشخیص تنگی های قابل توجه شرائین کرونری (کاهش قطر بیشتر یا مساوی 50 درصد که شامل موارد انسداد کامل هم می شود) با استفاده از یافته های CT آنژیوگرافی و آنژیوگرافی تهاجمی برای هر سگمان شرایین کرونری تعیین شدند.یافته ها: 125 بیمار با هر دو روش تشخیصی ارزیابی شدند در بررسی بر اساس مورد بیمار ((perpatient حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و منفی برای MDCT به ترتیب 97.6%، 85.2%، 95.2% و 92% تعیین گردید. این میزان ها در ارزیابی بر اساس رگ به ترتیب 86.3%، 92.2%، 86.8%، 92.2% و در ارزیابی بر اساس سگمان به ترتیب 69.8%، 94.8%، 69% و 95% تعیین گردید.نتیجه گیری: می توان نتیجه گیری کرد که سی تی اسکن 64 اسلایس برای ارزیابی بیماری قابل توجه عروق کرونری در بیمارانی با احتمال بیماری شرایین کرونری به عنوان روش تشخیصی High Diagnostic عمل می کند اما در حال حاضر نمی تواند جایگزین آنژیوگرافی کرونری تهاجمی متداول شود.

مقاله پژوهشیمقدمه: این مطالعه با هدف مقایسه ی یافته های سی تی آنژیوگرافی (Computed tomography angiography) CTA و آنژیوگرافی 4 رگ در بیماران مبتلا به خونریزی ساب آراکنوئید (Subarachnoid hemorrhage) SAH انجام شد.روش ها: این مطالعه ی مقطعی گذشته نگر به منظور مقایسه ی یافته های CTA و آنژیوگرافی 4 رگ در بیماران مبتلا به SAH انجام شد. داده ها از گزارش های رادیولوژی بیمارانی که تحت CTA و آنژیوگرافی مغزی قرار گرفتند، استخراج گردید.یافته ها: تعداد 60 بیمار مبتلا به SAH شامل 32 زن (53/3 درصد) و 28 (46/7 درصد) مرد وارد مطالعه گردیدند. میانگین سنی شرکت کنندگان 9/6 ± 59/3 سال بوده است. 22 بیمار (37 درصد) دارای یافته های غیر طبیعی شامل 3 بیمار (13/7 درصد) دچار AVM و 86/3 درصد دچار آنوریسم مغزی بودند. از میان 22 بیمار، آنوریسم در 16 بیمار (72/7 درصد) توسط روش CTA تشخیص داده شد. داده ها نشان داد که روش CTA با دقت 81/8 درصد، حساسیت 72/7 درصد و اختصاصیت 100 درصد، قادر به شناسایی ناهنجاری های عروقی در بیماران مبتلا به SAH خودبخودی در مقایسه با روش آنژیوگرافی 4V می باشد. سطح زیر منحنی برای تشخیص آنوریسم و AVM توسط روش CTA، 0/632 (67-91 : CI 95%) (0/028 = P) بوده است. ارزش اخباری مثبت و منفی روش CTA برای تشخیص آنوریسم به ترتیب 10/9 و 83/6 بود. متوسط اندازه ی آنوریسم به طرز معنی داری در روش CTA کمتر از روش آنژیوگرافی 4V می باشد (5/44 در برابر 7/11 میلی متر) (0/04 = P).نتیجه گیری: نتایج مطالعه ی حاضر نشان داد که روش CTA دقت و اختصاصیت قابل قبولی در تشخیص آنوریسم و AVM در SAH خودبخودی در مقایسه با روش آنژیوگرافی 4V دارد.

زمینه و هدف: تصمیم گیری در مورد اینکه کدام کلیه دهنده زنده نفرکتومی شود، در هر سرویس جراحی متفاوت است ولی آناتومی عروقی ساده تر و بدون آنومالی از مهمترین دلایل انتخاب یک کلیه است. بنابراین نفرکتومی در دهنده زنده نیاز به بررسی دقیق آناتومی عروق کلیوی دارد. به نظر می رسد سی تی مولتی دتکتور بهترین روش برای تعیین آنومالی های عروقی کلیه و سیستم ادراری باشد.روش بررسی: در این مطالعه 59 دهنده زنده کلیه توسط سی تی آنژیوگرافی چند لایه تحت بررسی قرار گرفتند. از تمام دهندگان، پس از تزریق ماده حاجب، تصاویر سی تی با ضخامت 0.6 میلی متر دریافت شد و بازسازی و پردازش سه بعدی صورت گرفت و وضعیت شریان های فرعی، زود شاخه شدن شریان کلیوی، تعداد وریدها و حالب ها مورد بررسی قرار گرفت و نتایج به دست آمده با نتایج نفرکتومی بیماران مقایسه شد.یافته ها: سی تی آنژیوگرافی چند لایه شیوع شریان فرعی را %3.4 با دقت %98 و زود شاخه شدن شریان کلیوی را در %8.4 موارد با دقت %100 گزارش کرد. ورید کلیوی متعدد در %8.4 موارد دیده شد و دقت تشخیصی این روش %98 بود. حالب دوگانه در هیچ کدام از بیماران مشاهده نشد.نتیجه گیری: دقت تشخیصی این روش در دیدن شریان و ورید فرعی حدود %98 و در زود شاخه شدن شریان کلیوی %100 است. این نتایج با آنژیوگرافی معمولی قابل مقایسه است و طبق مطالعات این روش در مقایسه با ام آر - آنژیوگرافی و دیژیتال ساب تراکشن آنژیوگرافی، ارزش بیشتری دارد، کم تهاجمی تر است و می توان آن را روش تشخیصی طلایی در تشخیص آنومالی های عروقی و سیستم ادراری در دهندگان زنده کلیه نام برد.

مقدمه: این مطالعه به منظور بررسی اثرات تزریق داخل ویتره آواستین به عنوان درمان اولیه بر روی ادم ماکولا و حدت بینایی در بیماران مبتلا به انسداد شاخه ای حاد ورید مرکزی شبکیه (BRVO) که تحت هیچگونه درمان قبلی قرار نگرفته بودند، انجام گرفت.روش کار: در این مطالعه 22 بیمار مبتلا به BRVO که در هفته اول بیماری با فلورسین آنژیوگرافی و OCT تشخیص داده شده بودند، تحت درمان با تزریق داخل ویتره 1.25 میلی گرم آواستین قرار گرفتند. ضخامت ماکولا بوسیله OCT و همچنین در زمان قبل از تزریق و ماه های 1، 3 و 6 تا 16 پس از تزریق اندازه گیری شدند. تزریق مجدد در 5 بیمار و سومین تزریق در یک بیمار به علت عدم کاهش ادم ماکولا به دنبال اولین تزریق انجام شد.نتایج: کاهش معنی داری در میانگین ضخامت ماکولا از 479.95 میکرون اولیه به 229.19 میکرون (SD=22.252). پس از 6 تا 16 ماه (P<0.001) مشاهده شد و همچنین میانگین logMAR حدت بینایی به طور معنی داری از مقدار اولیه 1.245 به (SD=0.631) 0.173 در طی 6 تا 16 ماه بهبود یافت (P<0.001).نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه به نظر می رسد می توان تزریق داخل ویتره آواستین را به عنوان گزینه درمانی اولیه در بهبود ادم ماکولا و حدت بینایی در بیماران مبتلا به BRVO حاد، در نظر گرفت.

پدیدۀ فرونشست سطح زمین یکی از مهم ترین مخاطرات محیطی است که امروزه بسیاری از دشت های کشور را تحت تأثیر قرار داده است. دشت جیرفت واقع در استان کرمان نیز یکی از مناطقی است که آثار فرونشست در آن مشهود است. در این پژوهش سعی شده است، ضمن تحلیل فضایی فرونشست دشت جیرفت و تعیین میزان و روند گسترش آن طی یک دورۀ زمانی، عوامل مؤثر در این پدیده کنکاش شود. بدین منظور از تصاویر راداری سنتینل 1 مربوط به سال های 2014 تا 2022 استفاده شد. برای تهیۀ نقشۀ مناطق درگیر و تعیین نرخ فرونشست از تکنیک پیکسل های کوهرنس استفاده شد. نتایج حاصل از این روش نشان دهندۀ آن است که نرخ فرونشست در دشت جیرفت به طور فزاینده ای در حال افزایش است. به طوری که از 11 سانتی متر در سال 2014 به 13 سانتی متر در سال 2022 رسیده است. علاوه بر آن طی این مدت بر وسعت این مناطق افزوده شده و روند گسترش به سمت مناطق شمالی دشت در حرکت است. به منظور تحلیل عوامل مسبب این پدیده، علاوه بر بررسی تغییرات سطح آب های زیرزمینی دشت و ارتباط آن با فرونشست، نقش گسل ها و همچنین ضخامت خاک در ایجاد یا تشدید این پدیده بررسی شد. نتایج حاصل نشان دهندۀ آن است که علاوه بر برداشت بی رویه از آبخوان، فرونشست دشت جیرفت تحت تأثیر گسل سبزواران نیز قرار دارد و شدت فرونشست در مناطق با ضخامت خاک بیشتر، بالاتر است.

مقدمه: اختلال خلق دوقطبی، یکی از شایع ترین اختلالات روانپزشکی است که اختلال در فرایند پردازش هیجانی تابلوی رایج بیماری می باشد. به دلیل نقش کارکردهای قشری در پردازش های هیجانی، هدف پژوهش حاضر بررسی همبسته های کوهرنس قشری مغز در پردازش محرک های هیجانی مثبت و منفی در بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی بود. مواد و روش ها: برای بررسی هدف پژوهش، کوهرنس قشری EEG در 40 نفر بیمار مبتلا به اختلال دو قطبی مورد ارزیابی قرار گرفت. کوهرنس های قشری برای باندهای اصلی فعالیت مغز با استفاده از EEG 19 کاناله و با نرم افزار نوروگاید در نواحی سه گانه قدامی، مرکزی و خلفی مغز محاسبه گردید. پردازش هیجانی نیز با استفاده از تکلیف تمایز هیجانی ارزیابی گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که بین باندهای فرکانسی قشر به ویژه باند بتا و آلفا با پردازش های هیجانی مثبت و منفی همبستگی معنادار وجود دارد. به علاوه تحلیل رگرسیون چند متغیری نشان داد که باندهای آلفا، تتا و بتا در نواحی مختلف توانستند به ترتیب حدود 94 و 35 درصد از تغییرات مربوط به پردازش هیجان های مثبت و منفی را پیش بینی نمایند. نتیجه گیری: به دلیل نقش کوهرنس باندهای فعالیتی نواحی مختلف در پیش بینی پردازش های هیجانی مبتلایان به اختلال دوقطبی، می توان با ارایه راهکارهای درمانی مناسب از قبیل رویکردهای روان درمانی و دارویی، بخشی از مشکلات هیجانی مبتلایان را تعدیل نمود.